قضیه دائمهقضیه دائمه، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای قضیه دالّ بر دوام حکم برای موضوع است. ۱ - توضیح اصطلاحقضیه دائمه از اقسام قضایای موجهه بسیطه، قضیه‌ای است که در آن حکم به دوام نسبت شده باشد یعنی حکم شده باشد که محمول از موضوعش جدا نمی‌شود و پیوسته با آن هست. دوام به حسب مفهوم اعم از ضرورت است، زیرا دوام به معنای شمول و استمرار ثبوت محمول برای موضوع در تمام اوقات وجود موضوع است و استمرار ممکن است بدون ضرورت بوده باشد. اما ضرورت به معنای آن است که انفکاک محمول از موضوع ممتنع است، و البته چیزی که ممنوع الانفکاک باشد مسلماً دائمی خواهد بود پس قضیه دائمه اعم از ضروریه است. در متون منطقی (به زبان عربی) به دو قضیه ضروریه مطلقه و دائمه مطلقه از باب تغلیب، "دائمتان" (دو قضیه دائمه) اطلاق می‌شود. [۲]
تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۷۱.
[۳]
شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۸۴.
[۴]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۷۰.
[۵]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۶۳.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری. • شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق). • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. • تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضیه دائمه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۱۶. |